Các doanh nghiệp này tập trung vào các lĩnh vực: sản xuất kinh doanh chè với diện tích trên 4.000 ha; sản xuất rau an toàn và rau chất lượng cao ở các huyện vùng cao; sản xuất cây ăn quả; nuôi cá nước lạnh…Đặc biệt, hiện có 9 doanh nghiệp đang đầu tư vào trồng, xây dựng nhà máy chế biến lâm sản trên địa bàn. Các doanh nghiệp này góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế, sản xuất nông nghiệp của Lào Cai cũng như tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần tích cực trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Trong những năm qua, một số doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp nông thôn (NNNT) trên địa bàn tỉnh đã thuê đất của Nhà nước để tự tổ chức sản xuất kinh doanh. Phần lớn các doanh nghiệp đều mong muốn được thuê đất theo hình thức này vì doanh nghiệp có thể yên tâm đầu tư cơ sở vật chất; chủ động xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh lâu dài, ổn định và tổ chức sản xuất có hiệu quả. Song trở ngại ở đây là phần lớn đất đai trên địa bàn đã được giao cho người dân sản xuất, diện tích đất trống dành cho sản xuất nông nghiệp không nhiều; nếu thu hồi đất của người dân để tạo quỹ đất cho doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp tập trung dễ xảy ra “xung đột” giữa người dân với chính quyền địa phương nên việc tạo ra được những vùng đất “sạch” để thu hút doanh nghiệp đầu tư sản xuất là rất khó khăn.

Địa phương đang khuyến khích doanh nghiệp thuê đất của người dân, sau đó người dân sản xuất theo yêu cầu của doanh nghiệp và doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Với hình thức này người dân vừa giữ được đất vừa học được cách sản xuất tiên tiến, lại có thu nhập cao hơn nhiều so với sản xuất truyền thống. Tuy nhiên, vấn đề khó khăn chủ yếu cản trở quá trình phát triển của các doanh nghiệp trong lĩnh vực NNNT đó là thiếu vốn cho sản xuất kinh doanh, khó vay vốn ưu đãi từ các ngân hàng; đất đai manh mún khó sản xuất hàng hoá tập trung, khó thoả thuận với với người dân về mức giá thuê đất; thiếu chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp nông nghiệp…

Để khuyến khích các doanh nghiệp hoạt động mạnh trong lĩnh vực NNNT trên địa bàn, Giám đốc Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai Ma Quang Trung cho biết: Các cơ quan nghiên cứu xây dựng chính sách cũng như các bộ, ngành trước khi ban hành chính sách hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp trong lĩnh vực NNNT cần lấy ý kiến rộng rãi của chính những đối tượng được hưởng chính sách, để khi chính sách được ban hành sẽ đem lại hiệu quả thiết thực. Bên cạnh đó, cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp tư nhân hoạt động trong lĩnh vực NNNT, bởi hiện nay những doanh nghiệp này rất khó tiếp cận với những chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Theo ông Đỗ Văn Dũng, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Bảo Yên: Nhà nước cần có chính sách tín dụng ổn định lâu dài cho nông nghiệp nông thôn; tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp nông – lâm nghiệp – thuỷ sản được vay vốn ở Ngân hàng Phát triển, bởi đây là ngân hàng trợ giúp tốt nhất cho doanh nghiệp về định hướng chiến lược phát triển để duy trì sản xuất kinh doanh bền vững.

Thời gian qua, địa phương cũng định hướng cho người dân sản xuất theo các chương trình dự án đã được phê duyệt. Hình thức này đã và đang được áp dụng phổ biến trên địa bàn toàn tỉnh. Hiện nay các dự án sản xuất và chế biến chè, thuốc lá, ngô, đậu tương hàng hoá… với qui mô rộng hàng chục ngàn ha đã đem lại hiệu quả tương đối lớn cho sản xuất nông nghiệp của Lào Cai. Gần đây nông dân ở một số xã giáp biên giới thuộc huyện Mường Khương, Bát Xát, thành phố Lào Cai đã chuyển đổi đất đồi, đất bãi và đất ruộng để trồng các cây ăn quả như chuối, dứa để phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Do đó, cần tiếp tục vận động người dân tích cực tham gia vào các chương trình, đề án của tỉnh lên kết với các doanh nghiệp để tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, loại hình này cần có ràng buộc pháp lý về trách nhiệm giữa các bên trong quá trình hợp tác để tránh sự rủi ro, thiệt hại cho cả đôi bên.

Hơn nữa, mô hình doanh nghiệp thuê đất của người dân cũng cần được phát triển mạnh hơn trong thời gian tới. Đây là hình thức rất phù hợp để tổ chức sản xuất với qui mô vừa và nhỏ và theo kịp những yêu cầu của thị trường về sản phẩm nông nghiệp. Vấn đề cần lưu tâm là khi người dân và doanh nghiệp tự thoả thuận giá thuê đất thực hiện dự án, cần có sự hỗ trợ, giám sát bảo hộ của cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương. Với hình thức nhà nước tạo quỹ đất “sạch” cho doanh nghiệp NNNT thuê lâu dài cần tính toán hợp lý. Chỉ nên áp dụng hình thức này với doanh nghiệp có dự án đầu tư với qui mô diện tích đất không lớn, sản xuất công nghệ cao như cấy mô, hay các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao.

Theo ông Lê Quang Minh, Chủ tịch UBND huyện Bảo Thắng: Hiện nay các sản phẩm nông nghiệp của địa phương chủ yếu là sản phẩm thô, rất ít sản phẩm tinh chế, vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp đầu tư sản xuất trong lĩnh vực NNNT là phải đóng vai trò chủ động, tích cực trong việc nghiên cứu điều chỉnh cơ cấu sản xuất sản phẩm nông nghiệp theo hướng nâng cao hàm lượng khoa học công nghệ trong đơn vị sản phẩm, giảm dần thị phần hàng nguyên liệu ở cả thị trường trong và ngoài nước. Do đó, để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào NNNT cần thực hiện có hiệu quả mô hình liên kết 4 nhà (Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp và người nông dân). Ngoài ra, vấn đề đổi mới công nghệ, ưu tiên ứng dụng chuyển giao công nghệ chế biến thu hoạch; đào tạo nguồn nhân lực cần được quan tâm thích đáng./.

Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam