Đề án Khu hợp tác kinh tế Lào Cai - Hồng Hà được triển khai thực hiện từ tháng 9/2005, góp phần đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác đầu tư, thương mại giữa Việt Nam - Trung Quốc nói chung, tỉnh Lào Cai (Việt Nam) với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) nói riêng. Tuy nhiên, muốn tận dụng và phát huy hết tiềm năng, hai bên cần nhìn thẳng vào những hạn chế, có các giải pháp khắc phục, tạo động lực để kinh tế - thương mại... cất cánh.
Những kết quả...
Vai trò quan trọng của Khu hợp tác kinh tế Lào Cai - Hồng Hà đối với sự phát triển quan hệ hợp tác thương mại, đầu tư giữa hai địa phương, hai quốc gia đã được thực tế khẳng định. Đến nay, với những nỗ lực từ hai phía, sau gần 4 năm thực hiện đề án, bước đầu thu được những kết quả rõ rệt.
Tháng 2/2006, Chính phủ tỉnh Vân Nam đã phê chuẩn "Quy hoạch phân khu Bắc Sơn", cửa khẩu quốc tế Hà Khẩu nằm trong phạm vi khu hợp tác kinh tế biên giới có diện tích 2,85 km2, bao gồm 7 khu chức năng. Tháng 6/2008, các hạng mục này chính thức khởi động và được đưa vào hạng mục trọng điểm "Song bách" tỉnh Vân Nam… Tại Lào Cai, Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành với diện tích 152 ha được khởi công xây dựng từ năm 2002, đến nay đã cơ bản hoàn thiện về hạ tầng kỹ thuật và hiện tiếp tục đầu tư xây dựng. Hạ tầng giao thông tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Hà Nội cũng đang được đẩy mạnh thực hiện.
Khu hợp tác kinh tế còn tạo bước đệm cho dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai và đầu tư nâng cấp đường sắt Lào Cai - Hà Nội. Kết quả nổi bật của "hạt nhân" Khu hợp tác Kim Thành - Bắc Sơn là năm 2007 hai bên đã khởi công xây dựng cầu đường bộ bắc qua sông Hồng, khánh thành và đưa vào sử dụng từ ngày 1/9/2009, đó cũng là một điểm thông quan thuộc cửa khẩu quốc tế Lào Cai và sẽ là điểm nối giữa đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai với đường cao tốc Côn Minh - Hà Khẩu.
Ngoài ra, hai bên cũng đã tìm được sự đồng thuận trong hợp tác mở rộng phát triển để đem lại những kết quả tích cực trong các lĩnh vực như: gang thép, kim loại màu, khoáng sản, thủy điện, thương mại, du lịch, dịch vụ, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), nông nghiệp, văn hóa, giáo dục, y tế...
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Đề án cũng đã nảy sinh nhiều vấn đề tồn tại như: hạ tầng cơ sở, pháp luật và cơ chế quản lý, hoạt động thương mại, dịch vụ đòi hỏi cần khắc phục. Thực tế, hệ thống pháp luật của hai nước không giống nhau nên đã ảnh hưởng đến quá trình triển khai thực hiện hợp tác, đầu tư từ hai phía, đặc biệt là đối với doanh nghiệp.
So với tiềm năng, kết quả trao đổi thương mại hai chiều qua cặp cửa khẩu Lào Cai - Hà Khẩu chưa tương xứng, tăng trưởng không ổn định, thiếu những hợp đồng ngoại thương của các đối tác lớn với những mặt hàng chiến lược, dịch vụ còn kém về chất lượng, năng lực hạn chế, quy mô nhỏ, còn thiếu và yếu.
... và để cất cánh
Phát huy tiềm năng và đưa Khu hợp tác kinh tế Lào Cai - Hồng Hà cất cánh trong thời gian tới, cả hai bên cần thực hiện tốt những công việc cơ bản. Đó là, mỗi bên thành lập Ban chỉ đạo để cùng nhau bàn, giải quyết các vấn đề quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện. Dưới sự điều hành của Ban chỉ đạo, hai bên cùng nhau thành lập "Tổ công tác liên hợp", cùng nghiên cứu, hiệp thương xác định vị trí, chức năng cửa khẩu, cơ chế quản lý, khai thác cầu đường bộ biên giới sông Hồng; xây dựng qui chế phối hợp để thường xuyên trao đổi, giải quyết các vấn đề phát sinh và tạo môi trường hoạt động hiệu quả.
Ban chỉ đạo hai bên cử chuyên gia nghiên cứu xây dựng qui hoạch Khu hợp tác kinh tế Lào Cai - Hồng Hà hài hòa giữa qui hoạch ngành nghề và chính sách của hai bên, theo ngành nghề từng giai đoạn, bổ trợ nhau cùng phát triển. Đồng thời thực hiện tốt các cơ chế, chính sách ưu đãi về đầu tư đối với hoạt động đầu tư, thương mại, thuế,… của Chính phủ Trung Quốc dành cho châu Hồng Hà và của Chính phủ Việt Nam dành cho tỉnh Lào Cai.
Mặt khác, đẩy mạnh xây dựng hạ tầng đường cao tốc Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và tích cực xây dựng, nâng cấp tuyến đường sắt xuyên Á, tiếp tục đầu tư xây dựng hạ tầng thiết yếu cho Khu Thương mại - Công nghiệp Kim Thành (Lào Cai) và Khu Bắc Sơn (Hà Khẩu - Vân Nam).
Trên nguyên tắc "bình đẳng cùng có lợi, chú trọng hiệu ích thực tế, bổ khuyết thế mạnh cho nhau, hình thức đa dạng, cùng nhau phát triển", tỉnh Lào Cai tiến hành hợp tác toàn diện với tỉnh Vân Nam - Trung Quốc trên các lĩnh vực thu hút đầu tư, thương mại, du lịch, văn hoá, giáo dục - đào tạo, y tế; hợp tác bảo vệ môi trường, tương trợ pháp lý; hợp tác thông quan "một điểm dừng"... Tăng cường và củng cố nguồn nhân lực chất lượng cao, chuẩn hoá đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ quản lý liên ngành cửa khẩu, theo hướng hiện đại hoá, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế và những đòi hỏi thực tế của Khu hợp tác kinh tế./.
Theo báo điện tử http://www.laocai.com.vn