Ông Markus A. Werling, Phó Chủ tịch Công ty SAP. Ảnh: Chí Thanh.

 

 Với giải pháp được thiết kế riêng cho ngành Thuế, ông hy vọng sẽ giúp cho ngành Thuế Việt Nam tự động hóa quy trình kê khai và đóng thuế, đồng thời giúp Chính phủ và Tổng cục Thuế trong việc quản lý hiệu quả nguồn thu.

Thưa ông, việc áp dụng giải pháp của SAP mang lại hiệu quả như thế nào cho cơ quan thuế tại Việt Nam? 

Hiện tại dự án của chúng tôi với Tổng cục Thuế còn đang trong quá trình triển khai nên còn hơi sớm khi chúng ta đưa ra những nhận định về kết quả cụ thể hay những con số thành công của dự án. Nhưng tôi có thể khẳng định rằng khi quy trình kê khai và xử lý thuế được tự động hóa, thì đối với cá thể hoặc doanh nghiệp nộp thuế tại Việt Nam, thời gian xử lý thuế sẽ giảm xuống rất nhiều. Hay như thời gian để thực hiện các thủ tục hoàn thuế sẽ được rút ngắn, như vậy người nộp thuế sẽ sớm nhận được tiền hoàn thuế. Tính hiệu quả và độ chính xác của quy trình kê khai và nộp thuế cũng sẽ tăng lên đáng kể.

Ở Việt Nam, hiện việc ứng dụng CNTT trong các cơ quan quản lý còn ở mức thấp. Vậy giải pháp của SAP có thể quản lý, phân tích thông tin trong lĩnh vực thuế trên một nền tảng ứng dụng CNTT thấp như vậy hay không?

Tôi cũng muốn nói đến một xu hướng mới là xu hướng điện thoại di động. Ngày nay những thiết bị di động như điện thoại thông minh hay máy tính bảng ngày càng phổ biến. Những dịch vụ công trên Internet chỉ là bước đầu tiên của Chính phủ điện tử. Xu hướng là sau Chính phủ điện tử sẽ là Chính phủ di động, tức là sẽ chuyển từ e-government thành m - government (mobile - government).

Với kinh nghiệm triển khai với ngành Thuế và Tài chính tại Việt Nam, tôi nhận thấy Chính phủ Việt Nam đã đầu tư rất sớm và nghiêm túc về cơ sở hạ tầng. Cụ thể, Bộ Tài chính Việt Nam đã có một hệ thống mạng “Backbone” xuyên suốt, được sử dụng cho tất cả các lĩnh vực, từ Tài chính, Kho bạc, Thuế đến Hải quan...

Bên cạnh đó, tôi cũng nhận thấy, ngày càng có nhiều hệ thống tập trung trong cơ quan thuế, và như vậy, theo tôi, chúng ta đã có được một cơ sở hạ tầng tương đối tốt cho các giải pháp của SAP chứ không hề “sơ khai” như một số ngành khác.

Theo như ông nói thì sau Chính phủ điện tử sẽ là Chính phủ di động? Vậy, tôi xin hỏi là với dự án thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) ở Việt Nam, đến khi nào chúng tôi có thể trực tiếp sử dụng điện thoại của mình để đóng thuế được?

Công nghệ của chúng tôi đã sẵn sàng, bây giờ chúng tôi chỉ chờ việc triển khai dự án được thực hiện là chúng ta có thể thực hiện được điều đó.

Việc đưa ứng dụng di động vào trong quy trình sẽ cần phải đi qua nhiều giai đoạn. Giai đoạn trước mắt mà SAP đang triển khai cùng với Tổng cục Thuế là hệ thống thuế cốt lõi chỉ dùng cho Tổng cục Thuế. Tiếp đó là quy trình thuế điện tử cho người nộp thuế (cho phép người nộp thuế tự vào khai báo, tự nộp thuế qua mạng - PV), sau đó mới đến giai đoạn ứng dụng công nghệ qua di động.

Hiện nay giai đoạn một đang tập trung vào hệ thống cốt lõi của  Tổng cục Thuế, tuy nhiên người dùng cũng được hưởng rất nhiều lợi ích từ hệ thống này. Ví dụ, trước đây khi người nộp thuế gọi điện để hỏi một thông tin gì đó thì Tổng cục Thuế sẽ mất rất nhiều thời gian để tìm vì thông tin có thể đến từ rất nhiều hệ thống khác nhau. Nhưng giờ đây những thông tin này đã sẵn có, Tổng cục Thuế chỉ việc “đưa” cho người sử dụng.

Về phía SAP - công nghệ hiện đã sẵn sàng. Tuy nhiên, lộ trình triển khai còn phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách, khung pháp lý. Bản thân kế hoạch thực hiện thuế điện tử cho người nộp thuế còn cần có một lộ trình riêng, trong đó khung pháp lý cần được hoàn thiện. Các chính sách cần phải có sự rõ ràng như: ai được nộp thuế qua mạng, hình thức như thế nào…

Ảnh: Chí Thanh.

Khi những quy định càng chi tiết mà công nghệ không theo kịp thì nó tạo ra sự thiếu công bằng, đặc biệt với sắc thuế TNCN vốn có diện rất rộng. Vậy giải pháp của SAP giải quyết vấn đề này như thế nào?

Theo kinh nghiệm của chúng tôi khi làm việc với các Chính phủ và cơ quan quản lý thuế (trên phạm vi toàn cầu chứ không chỉ riêng tại Việt Nam - PV), các quy định và chính sách thuế thường thay đổi khá thường xuyên, nhất là những hệ thống này rất khó để thay đổi hoặc chuyển sang hệ thống mới. Chính vì vậy, với giải pháp của SAP, bạn hoàn toàn có thể yên tâm về điều này, vì giải pháp của chúng tôi được thiết kế để có thể giúp các cơ quan thuế xử lý các quy tắc nghiệp vụ trong thời gian ngắn nhất.

Bên cạnh đó, giải pháp của chúng tôi cũng có chức năng “copy” lại chính sách thuế từ năm này sang năm khác, và chỉ thay đổi những điều mới. Hay nói một cách khác, giải pháp của SAP rất uyển chuyển, linh động về những quy trình nghiệp vụ, nó cho phép khách hàng dễ dàng thay đổi, chỉnh sửa, giúp cho giải pháp dễ dàng đáp ứng với những thay đổi về mặt chính sách. 

Vậy, giải pháp này liệu có dễ dàng và thân thiện với cả những người không biết về CNTT hay không?

Nói về độ phức tạp đối với những người sử dụng, chúng tôi sẽ thiết kế sản phẩm có độ thân thiện và dễ dàng sử dụng như việc truy cập Internet hoặc mua hàng qua mạng. Chúng tôi cũng làm việc rất chặt chẽ với khách hàng khi triển khai giao diện và lấy ý kiên của người sử dụng. Họ có thể thay đổi một phần giao diện màn hình sao cho phù hợp nhất với người dùng. Đó là những biện pháp chúng tôi đã áp dụng để mang lại độ thân thiện cho người sử dụng.

Hiện nay, chúng tôi đang làm việc rất chặt chẽ với Tổng cục Thuế Việt Nam để đưa ra được một mô hình thiết kế hợp lý. Tính đến thời điểm này, chúng tôi đã nhận được những phản hồi rất tích cực. Chúng tôi hy vọng rằng với những phản hồi tích cực này, cùng với sự hợp tác chặt chẽ với Tổng cục Thuế, sau khi triển khai hệ thống sẽ được người tiêu dùng hưởng ứng.

Trở ngại lớn nhất khi thuyết phục các đơn vị chức năng thực hiện giải pháp này là gì, thưa ông?

Về mặt hệ thống, thách thức lớn nhất chính là chuyển đổi từ hệ thống cũ sang hệ thống mới.  Nhưng đối với những giải pháp này, có rất nhiều người sử dụng và tương tác với hệ thống, nên theo tôi, thách thức lớn nhất chính là quản lý sự thay đổi. Nói như vậy, tức là làm thế nào để người sử dụng (các cán bộ quản lý thuế) cảm thấy hài lòng với hệ thống và cảm thấy nó thực sự giúp họ trong công việc. Chính vì vậy, trong quá trình triển khai giải pháp này, chúng tôi đã mời những người sử dụng trực tiếp tham gia vào dự án ngay từ khâu triển khai ban đầu.

Đối với cơ quan thuế và người nộp thuế, cần phải làm gì để tối đa hóa lợi ích của giải pháp?

Việc triển khai một dự án CNTT giống như xây một căn nhà. Trước tiên, chúng ta phải xây được một nền móng vững chắc, sau đó chúng ta mới tiếp tục phát triển lên trên. Tương tự như vậy, Tổng cục Thuế hiện nay đang xây dựng một cơ sở hạ tầng, nền tảng tốt và sau đó họ mở rộng ra sau khi giải pháp đã mang tính toàn diện.

Đối với người nộp thuế có 2 yếu tố rất quan trọng: đó là giáo dục đào tạo và tuyên truyền. Khi triển khai dự án này, có rất nhiều những quy trình và quy tắc mới. Do đó người nộp thuế cần phải hiểu được là họ cần làm gì và tại sao họ nên làm như vậy. Nghĩa là họ phải hiểu được dùng cái quy trình này sẽ hỗ trợ cho họ như thế nào.

Tuy nhiên, việc tuyên truyền giáo dục mới chỉ mang tính chất một chiều, do vậy, cái chúng tôi muốn nói đến là “sự tương tác”. Tức là chúng tôi cũng muốn nhận được những phản hồi từ phía người dùng để hoàn thiện quy trình.

Hiện nay Chính phủ Việt Nam đang khuyến khích việc thanh toán không dùng tiền mặt. Vậy giải pháp của SAP giải quyết vấn đề này như thế nào?

Hệ thống của chúng tôi cho phép người nộp thuế trả theo nhiều phương pháp như bằng tiền mặt, thẻ tín dụng hoặc thông qua ngân hàng, vì vậy người nộp thuế hoàn toàn có thể lựa chọn phương thức thanh toán nào phù hợp nhất.

Theo tôi được biết, ở Việt Nam hình thức thanh toán phổ biến nhất là thông qua Ngân hàng. Theo đó, tiền thu từ thuế sẽ được chuyển từ Ngân hàng về Kho bạc, sau đó thông tin sẽ được cập nhật đến Tổng cục Thuế.

Hiện tại quy trình chuyển thông tin từ Kho bạc đến Tổng cục Thuế đã tương đối “ổn”:  SAP đã có giải pháp tự động nhận thông tin giao dịch qua chuyển khoản từ Kho bạc về Tổng cục Thuế và tự động làm “động tác đối chiếu” với tài khoản thuế tương ứng.

Vấn đề còn lại chính là từ Ngân hàng đến Kho bạc. Để khâu thanh toán từ Ngân hàng cho tới  Tổng cục Thuế được thực sự thực hiện thì phải qua rất nhiều quy trình và các cơ quan chức năng khác nhau. Vì vậy, quá trình này sẽ gặp phải một số khó khăn do các giao dịch từ Kho bạc đến các Ngân hàng thông thường đều là những giao dịch riêng lẻ. Chính vì vậy, hiện nay chúng tôi đang trong quá trình thiết kế một giao dịch từ Kho bạc đến tất cả các Ngân hàng.

Xin cám ơn ông!

Theo Tạp chí Tài chính điện tử