Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, cần thiết phải ban hành Luật giá bởi xuất phát từ yêu cầu tiếp tục đổi mới phương thức quản lý giá, khắc phục những bất cập hiện tại và bảo đảm khuyến khích cạnh tranh về giá. Đồng thời xuất phát từ vai trò của giá cả trong cơ chế thị trường và bảo đảm sự can thiệp của Nhà nước về giá phù hợp với vai trò, chức năng của Nhà nước trong cơ chế thị trường.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, mục tiêu của Luật giá đó là thể chế hóa  đúng đắn đường lối, chính sách phát triển kinh tế  thị trường định hướng XHCN của Đảng và  Nhà nước theo hướng: Một mặt bảo đảm vai trò của Nhà nước trong quản lý, điều tiết giá cả và thị trường chủ yếu thông qua các biện pháp kinh tế. Mặt khác, các quy định của luật phải phù hợp với cơ chế thị trường; thu hẹp danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá; tôn trọng quyền tự định giá của các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh và khuyến khích cạnh tranh, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Đồng thời, các quy định của Luật giá sẽ góp phần hữu hiệu vào bình ổn thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô; khắc phục những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất cá nhân và người tiêu dùng.

Trên cơ sở đó, Luật giá được xây dựng trên nguyên tắc: Phù hợp với yêu cầu về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, định hướng XHCN; trên cơ sở đánh giá, tổng kết rút kinh nghiệm thực tiễn thực hiện pháp luật về giá và kế thừa những nội dung còn phù hợp của Pháp lệnh giá; tiếp thu chọn lọc pháp luật về giá của các nước, vận dụng phù hợp điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Luật Giá bao gồm 5 Chương và 51 Điều: Chương I: Những quy định chung gồm 11 Điều (từ Điều 1 đến Điều 11). Chương này quy định phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; áp dụng Luật; giải thích từ ngữ; nguyên tắc quản lý giá; công khai thông tin về giá; nội dung và thẩm quyền quản lý nhà nước về giá và thẩm định giá; thanh tra chuyên ngành về giá; các hành vi bị cấm trong lĩnh vực giá và hoạt động thẩm định giá; Chương II: Quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh; người tiêu dùng, gồm 4 Điều (từ Điều 12 đến Điều 15); Chương III: Hoạt động điều tiết giá của Nhà nước; gồm 14 Điều (từ Điều 16 đến Điều 29). Chương này có 4 mục, quy định các nội dung sau đây: Mục I: Bình ổn giá thị trường; Mục II: Định giá; Mục III: Hiệp thương giá; Mục IV: Kiểm tra yếu tố hình thành giá; Chương IV: Thẩm định giá; gồm 20 Điều (từ Điều 30 đến Điều 49). Chương này chia thành 4 mục, quy định những nội dung dưới đây: Mục I: Quy định chung về hoạt  động thẩm định giá; Mục II: Thẩm định viên về  giá; Mục III: Doanh nghiệp thẩm định giá; Mục IV: Thẩm định giá của Nhà nước;  Chương V: Điều khoản thi hành; gồm 2 Điều (Điều 50 và Điều 51). Chương này quy định về hiệu lực thi hành và hướng dẫn thi hành Luật.

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật giá, Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban (UB) Tài chính- ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển cho rằng, qua hơn 8 năm thực hiện, Pháp lệnh giá đã bộc lộ nhiều hạn chế như phạm vi điều chỉnh chưa bao quát được nhiều nội dung mới phát sinh, một số quy định không phù hợp trong tình hình mới, hiệu lực pháp lý của Pháp lệnh chưa cao, đồng thời một số quy định chưa đảm bảo thống nhất đồng bộ với các luật có liên quan. Vì vậy, UB Tài chính- ngân sách cho rằng, việc ban hành Luật giá là cần thiết và về cơ bản tán thành với nội dung tiếp thu về mục tiêu ban hành Luật.

Đánh giá chung về dự thảo Luật, UB Tài chính- ngân sách cho rằng, sau khi tiếp thu những ý kiến thẩm tra sơ bộ của Thường trực UB Tài chính-ngân sách, so với Pháp lệnh giá hiện hành, dự thảo Luật đã được hoàn thiện một bước, chi tiết hơn một số nội dung như: quyền, nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong hoạt động về giá; về điều tiết giá của Nhà nước, về thẩm định giá…

Về phạm vi điều chỉnh, đa số ý kiến trong UB Tài chính- ngân sách tán thành với phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần làm rõ, với tính chất là đạo luật bao quát những nội dung liên quan đến giá thì giá trong xây dựng cơ bản, giá trong đấu thầu, bán đấu giá, định giá đất, xác định giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa, khi sáp nhập… có thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật hay không.

Dự thảo Luật cũng đã quy định về chính sách bình ổn giá. Theo UB Tài chính- ngân sách, để ổn định kinh tế  vĩ mô, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm đời sống của người dân, nhất là người có thu nhập thấp thì việc áp dụng chính sách bình ổn giá là cần thiết.  Tuy nhiên, qua thực hiện, bên cạnh một số kết quả đạt được  vẫn còn nhiều tồn tại, trong một số trường hợp hiệu quả thực tế chưa như mong muốn. Bản thân chính sách bình ổn giá cũng chứa đựng nhiều bất cập… Do vậy, UB Tài chính- ngân sách đề nghị dự thảo luật quy định theo hướng: Phải bảo đảm công bằng khi triển khai thực hiện; bổ sung biện pháp kiểm soát cơ chế xác định trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện và có chế tài nghiêm khắc đối với hành vi vi phạm quy định về bình ổn giá.

Theo Cổng Thông tin điện tử - Bộ Tài chính