(eFinance Online) - Thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, ngày 9/3/2018, Ban Cán sự Đảng bộ Bộ Tài chính đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/BCSĐ về triển khai ứng dụng công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong lĩnh vực Tài chính - Ngân sách.

Theo đó, để tiếp tục phát huy các kết quả đã đạt được, nắm bắt cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mang lại hiệu quả, hiệu lực cao trong hoạt động quản lý của ngành Tài chính, Ban Cán sự Đảng bộ Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị trong ngành Tài chính cần tiếp tục đổi mới cơ chế chính sách quản lý tài chính, đi đôi với việc nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong ngành Tài chính theo định hướng chuyển đổi số của Chính phủ, từ đó ngành Tài chính nhanh chóng tiếp cận và nắm vai trò chủ động, kiến tạo, đi đầu trong nền kinh tế số của Việt Nam.

Ban Cán sự Đảng bộ Bộ Tài chính đặt mục tiêu: Bộ Tài chính chủ động áp dụng các thành quả công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, xây dựng nền tảng quản trị thông minh, cung cấp các dịch vụ tài chính thông minh, tham gia tích cực vào sự phát triển của nền kinh tế số. Đến năm 2025, hoàn thành xây dựng Tài chính điện tử và cơ bản thiết lập nền tảng Tài chính số hiện đại, bền vững, công khai, minh bạch dựa trên dữ liệu lớn, dữ liệu tài chính mở và hệ sinh thái Tài chính số. Ngành Tài chính đóng vai trò kiến tạo, kết nối, chia sẻ dữ liệu và các nền tảng số hóa, đáp ứng toàn diện nhu cầu giao dịch tài chính công, nhu cầu khai thác sử dụng thông tin số của Chính phủ, người dân, doanh nghiệp và các tổ chức.

Để thực hiện những mục tiêu này, Ban Cán sự Đảng bộ Bộ Tài chính đã đề ra nhiệm vụ và giải pháp cụ thể:

1. Xây dựng chiến lược và hoàn thiện cơ chế, chính sách chuyển đổi số

- Xây dựng Chiến lược Tài chính đến năm 2030 và chiến lược của từng lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc, nợ công, tài sản công, chứng khoán, dự trữ quốc gia, giá, bảo hiểm, kế toán - kiểm toán,... phù hợp định hướng phát triển kinh tế số. Trên cơ sở Chiến lược Tài chính đến năm 2030, xây dựng Chiến lược chuyển đổi số ngành Tài chính đến năm 2025, tầm nhìn 2030.

- Hoàn thiện chính sách tạo hành lang pháp lý triển khai Tài chính số:

+ Các cơ chế, chính sách, pháp luật về thuế, tài chính nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho các hoạt động đổi mới công nghệ, nghiên cứu phát triển và đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực CNTT và các công nghệ tiên tiến khác.

+ Quy định, hướng dẫn về thu thập, chia sẻ thông tin, dữ liệu ngành Tài chính tạo lập nền tảng dữ liệu mở, đảm bảo khả năng tiếp cận cho các cơ quan tổ chức, người dân, doanh nghiệp; kết nối, tích hợp, trao đổi thông tin dữ liệu giữa Bộ Tài chính và các Bộ, ngành, địa phương; số hóa các giao dịch nội bộ; các quy chuẩn, tiêu chuẩn về dịch vụ nền tảng CNTT và hạ tầng kỹ thuật trong ngành Tài chính; an toàn thông tin trong môi trường ứng dụng Tài chính số.

- Xây dựng Kiến trúc Chính phủ điện tử ngành Tài chính, Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính hướng tới Kiến trúc Tài chính số.

- Rà soát kế hoạch 5 năm ứng dụng CNTT giai đoạn 2016 - 2020 và xây dựng kế hoạch 5 năm ứng dụng CNTT giai đoạn 2021 - 2025 của ngành Tài chính và các đơn vị trong ngành phù hợp với Chiến lược Tài chính đến năm 2030 và Chiến lược chuyển đổi số ngành Tài chính đến năm 2025, tầm nhìn 2030.

2. Tiếp tục xây dựng, phát triển tài chính điện tử, hình thành hệ sinh thái tài chính số

Ứng dụng mạnh mẽ hơn công nghệ mới vào các lĩnh vực hoạt động quản lý, chỉ đạo điều hành của ngành thông qua việc hình thành các hợp tác chiến lược, các đề án, dự án đầu tư; chú trọng đề xuất về dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, Internet kết nối vạn vật. Trước mắt tập trung vào các nội dung chủ yếu sau: 

- Triển khai Kiến trúc Chính phủ điện tử và hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính trên cơ sở tích hợp, liên thông và chia sẻ thông tin trong ngành Tài chính.

- Rà soát, đánh giá việc liên thông các hệ thống thông tin nghiệp vụ quản lý chuyên ngành và quản lý nội bộ ngành Tài chính, từ đó thực hiện nâng cấp, triển khai mới các hệ thống thông tin kết nối, liên thông.

- Triển khai hệ thống báo cáo tích hợp ngành Tài chính, hỗ trợ ra quyết định cho lãnh đạo dựa trên dữ liệu lớn và dữ liệu tích hợp ngành Tài chính.

- Khai thác, sử dụng các dịch vụ tài chính công mới được xây dựng bởi bên thứ 3 trên dữ liệu tài chính mở của ngành Tài chính.

- Ứng dụng công nghệ mới của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong các lĩnh vực:

Đối với lĩnh vực hải quan:

+ Cung cấp chương trình chăm sóc khách hàng, trả lời tự động về thủ tục, quy trình nghiệp vụ hải quan hỗ trợ người nộp thuế, doanh nghiệp và người dân trên nền tảng trí tuệ nhân tạo;

+ Triển khai Hệ thống Hải quan một cửa quốc gia và quốc tế sử dụng các tiêu chuẩn công nghệ mới chuỗi khối kết nối tất cả các cơ quan quản lý và các bên đối tác, quản lý giấy phép, giấy chứng nhận phục vụ thông quan;

+ Tạo lập cơ sở dữ liệu từ những thiết bị chuyển đổi số trên các thiết bị điện tử thông minh từ thu thập - quản lý phân tích - cung cấp thông tin trên nền tảng công nghệ dữ liệu lớn;

+ Phân tích xử lý dữ liệu lớn đáp ứng công tác quản lý rủi ro phục vụ quá trình thanh tra, kiểm tra, điều tra phòng chống buôn lậu;

+ Áp dụng công nghệ Internet kết nối vạn vật trong hoạt động quản lý, giám sát hải quan.

Đối với lĩnh vực thuế:

+ Triển khai hệ thống hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế trên nền tảng công nghệ tiên tiến, hiện đại;

+ Triển khai giải pháp trí tuệ nhân tạo và chuỗi khối hỗ trợ, trả lời tự động về thủ tục hành chính thuế, quy trình nghiệp vụ cũng như hỗ trợ về ứng dụng, hệ thống cho người nộp thuế và cán bộ thuế;

+ Triển khai cơ sở dữ liệu tập trung toàn ngành thuế, tiến tới phân tích, xử lý dữ liệu lớn phục vụ công tác dự báo số thu, quản lý rủi ro về thuế, chống chuyển giá, thanh tra, kiểm tra về thuế;

+ Thu thập thông tin từ mạng xã hội và các nguồn tin khác, từ đó áp dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn để quản lý, chống gian lận và thất thu trong hoạt động kinh doanh trực tuyến, bán hàng qua mạng.

Đối với lĩnh vực kho bạc:

+ Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và trợ lý ảo trong hỗ trợ sử dụng các dịch vụ công điện tử và chương trình ứng dụng;

+ Ứng dụng công nghệ di động vào cảnh báo rủi ro trong kiểm soát chi ngân sách nhà nước, báo cáo nhanh số liệu thu, chi ngân sách nhà nước và huy động vốn hàng ngày;

+ Nghiên cứu và từng bước ứng dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn, tiếp tục điện tử hóa hoạt động quản lý kho bạc nhà nước.

Đối với lĩnh vực dự trữ:

+ Xây dựng hệ thống thông tin quản lý dự trữ quốc gia trên nền tảng công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đảm bảo quản lý tập trung thống nhất nguồn lực dự trữ quốc gia, hỗ trợ thông tin điều hành kịp thời trong mọi điều kiện, hoàn cảnh thiên tai, cấp bách của đất nước.

Đối với lĩnh vực chứng khoán:

+ Nghiên cứu triển khai công nghệ thu thập thông tin trên mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo hỗ trợ công tác giám sát giao dịch chứng khoán, chống các hành vi thao túng, nội gián trên thị trường chứng khoán;

+ Nghiên cứu triển khai công nghệ ngôn ngữ báo cáo kinh doanh mở rộng (XBRL) và trí tuệ nhân tạo trong việc thu thập báo cáo, quản lý giám sát công ty đại chúng và thành viên trên thị trường chứng khoán.

- Tổ chức nghiên cứu và đề xuất việc ứng dụng các công nghệ mới khác vào các lĩnh vực hoạt động quản lý chỉ đạo của ngành.

3. Thiết lập môi trường làm việc điện tử và xây dựng Cổng giao tiếp ngành Tài chính

- Xây dựng Cổng giao tiếp ngành Tài chính, tích hợp sâu, rộng và xuyên suốt giữa các Cổng giao tiếp trong ngành, liên thông với Chính phủ và các cơ quan nhà nước theo hướng dữ liệu mở sử dụng các giải pháp trí tuệ nhân tạo, tương tác và trả lời tự động để phục vụ người dân, doanh nghiệp.

- Tăng cường xây dựng, cung cấp các dịch vụ công, dịch vụ dữ liệu theo nhu cầu cá nhân hóa qua nhiều phương thức khác nhau, đặc biệt là qua các thiết bị di động, công nghệ đám mây.

- Xây dựng các văn phòng điện tử, hình thành môi trường làm việc tích hợp, liên thông, cộng tác và chia sẻ thông tin thông minh trong toàn ngành hướng tới văn phòng điện tử không giấy tờ, triển khai công việc mọi lúc, mọi nơi.

4. Triển khai dịch vụ hạ tầng và an toàn bảo mật thông tin tài chính

- Triển khai đám mây ngành Tài chính ở mức hạ tầng và sử dụng đám mây chung đảm bảo tính hiệu quả và an toàn thông tin toàn diện.

- Xây dựng nền tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu, dịch vụ ngành Tài chính đảm bảo thông suốt và gắn kết giữa các hệ thống trong và ngoài ngành (của Chính phủ, của các Bộ, ngành và các tổ chức khác).

- Xây dựng hệ thống Quản lý định danh thống nhất, tích hợp với các hệ thống quản lý định danh hiện có của các đơn vị và tích hợp ứng dụng, làm cơ sở cho việc phân quyền khai thác dữ liệu dùng chung toàn ngành.

- Kết nối các trung tâm điều hành an ninh mạng, cung cấp thông tin về các sự kiện, sự cố an toàn thông tin, phục vụ hoạt động quản lý, giám sát, điều hành công tác bảo đảm an toàn thông tin toàn ngành Tài chính.

5. Tuyên truyền nâng cao nhận thức, đào tạo kiến thức về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4

- Tổ chức tuyên truyền, hội thảo, đào tạo kiến thức nâng cao năng lực, hiểu biết cho lãnh đạo, cán bộ các cấp của ngành Tài chính về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng như chuyển đổi số ngành Tài chính.

- Tăng cường hội nhập, học tập kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực tài chính, nhanh chóng tiếp cận các giải pháp, công nghệ mới để ứng dụng trong ngành.